Gaten boren voor warmtepomp

Zoals al eerder gemeld, wordt de temperatuur in de Liskeshoeve straks geregeld door middel van een warmtepomp, die een aanzienlijke besparing zal geven van op het primaire energiegebruik voor verwarming. Het is de vraag of we de warmtepomp installatie ooit zullen terugverdienen. Mijn verwachting is dat de prijs van conventionele energiedragers aanzienlijk zal toenemen in de nabije toekomst, dus wie weet zal het uiteindelijk toch een goede investering blijken te zijn.

Afgezien van dit kostenaspect, vinden wij het belangrijker dat de gewonnen aardwarmte de inzet van fossiele brandstoffen vrijwel volledig vervangt. Want de omzetting van aardgas en olie in warmte gaat gepaard met blijvende schade aan ons leefmilieu. Aardwarmte wordt als een duurzame energie bron gezien, want de voorraad is onuitputtelijk.

Om gebruik te kunnen maken van deze warmte moet er een watervoerende laag zijn. In Nederland is deze watervoerende laag bijna overal aanwezig. De gemiddelde temperatuur van deze watervoerende laag is tot ca 70 meter ongeveer 10° tot 12° graden. Als bodemwarmtewisselaar gaan wij een systeem toepassen bestaande uit een gesloten circuit van leidingen in de bodem. Hiertoe worden verticale U lussen in geboorde gaten van zo'n 100 meter geïnstalleerd:

Bij het boren wordt gebruik gemaakt van een holle boorbuis met daarop een boorkop, waar water onder druk langs de boorkop gaat. Daarna gaat het water langs deze boorbuis weer omhoog en neemt alle boorgruis met zich mee, daardoor ontstaat er een schoon boorkanaal waar de wisselaar in geplaatst wordt.

Bij de Liskeshoeve komen in totaal vier gaten voor bodemwarmtewisselaars voor de warmtehuishouding, en één gat ten behoeve van een bron voor de beregening van de tuin.

Gisteren is begonnen met het boren van dit laatste gat, zodat er voor het boren van de overige gaten water uit deze bron gebruikt kan worden. Scheelt weer een flink aantal kubieke meters aan kostbaar drinkwater!

---

Het skelet staat er

Inmiddels zijn de stalen spanten geplaatst en vastgezet. Hier wordt de vliesgevel geplaatst met behulp van een hoogwerker van Mammoet:

Ook het zware spant dat ter plaatse van het terras het dak draagt, is geplaatst en zorgvuldig geborgd:

Het silhouet van de Liskeshoeve begint zich nu duidelijk af te tekenen. En ook het bijgebouw neemt nu vastere vorm aan:

Inmiddels is het een drukte van belang op de verdiepingsvloer die een paar dagen geleden nog zo mooi het maanlicht lag te weerspiegelen. De gevlinderde vloer is (hopelijk afdoende) beschermd met plastic en spaanplaat. Er is al een start gemaakt met het opmetselen van de muren.

Het gaat opeens heel rap. Moet ook wel, wil de tweede verdiepingsvloer er voor de kerst opzitten, gevlinderd en wel...

---

Bijgebouw

Vandaag is het stalen skelet van het bijgebouw geplaatst, en wordt er gewerkt om de houten gordingen aan te brengen:

Inmiddels is ook alle ongewenste begroeiing in de tuin verwijderd met behulp van een klepelmachine:

Morgen worden meetpunten uitgezet ter voorbereiding van het uitgraven van de ven. Vanuit de nu wel erg kale en modderige tuin is dit het uitzicht op het bijgebouw:

Morgen gaan de grote spanten van het hoofdgebouw rechtop!

---

Impressie

Ook het tuinontwerp begint nu z'n beslag te krijgen. Het is de bedoeling dat het noordelijke deel van het terrein wordt omgetoverd in een Peels landschap, met een ven en streekeigen beplanting. Het prachtige Limburgse nationaal park De Groote Peel heeft daarbij gediend als inspiratiebron:

Volgende week wordt de boel geklepeld, en binnenkort zal ook worden begonnen met graafwerkzaamheden ten behoeve van de vijver.

De terreinindeling rond de gebouwen had wel wat voeten in de aarde, maar onder de bezielende leiding van tuinarchitect Noël van Mierlo is er een fraai ontwerp uitgerold. Hierbij zijn impressie van de entree van de Liskeshoeve:

Maar het duurt nog wel even voordat het zover is. Geduld is een schone zaak!

---

Dakoversteek

Het dak van de Liskeshoeve krijgt op beide kopse kanten een schuin weglopende oversteek. Om deze (met riet bedekte) overkraging te dragen, zijn de spanten waarbinnen straks de grote glaspui komt, voorzien van dwarsprofielen. Dit is goed te zien op onderstaande foto:

Als alles volgens plan verloopt, worden deze spanten in de komende week rechtop gezet en vastgemaakt aan de in het beton gegoten verankeringen. Dus binnenkort kunnen we het silhouet van de nieuwe Liskeshoeve op ons in laten werken!

---

Spiegelbeeld, vertel eens even...

De gok om gisteren het beton te storten en te vlinderen is wonderbaarlijk goed uitgepakt, want vandaag is het echt guur herfstweer met veel regen, kou en harde wind. Vanochtend de gevlinderde vloer geïnspecteerd tussen de regenbuien door.

Door het instrooien van de kwarts met zwarte kleurstof heeft de betonvloer een fraaie, donkere kleur gekregen - precies wat onze bedoeling was. Tussen de waterplassen heb ik wel twee oneffenheden aangetroffen: een driehoekje dat is gemist met vlinderen, en ergens is een slag van de vlindermachine achtergebleven. Maar wellicht is daar nog iets aan te doen bij de definitieve afwerking. We opteren voor het aanbrengen van een coating, maar een alternatief is wellicht een conversie naar een PFS Superfloor.

Maar vooralsnog ziet het er goed uit, en gelukkig kunnen we nu zonder vertraging verder met de bouw!

---

It gaet oan!

De buienradar liet vanmorgen alleen wat kleine buitjes zien, en aangezien het de komende dagen alleen maar slechter weer zou worden hebben we toch de gok genomen. Na een paar uur uitstel, werd dan toch gestart met het storten van het beton op de verdiepingsvloer!

Er werd voortvarend van start gegaan, maar toen het beton in de buurt van de afvoer van de open haard werd gestort, bleek er een lek in de vloer te zitten! De pur bleek niet goed te zijn aangebracht of onvoldoende uitgehard, dus opeens kwam er een draaikolk in het beton, en lag er vervolgens een flinke berg beton onderin de open haard!

Er werd vlug van onderaf een stempel onder het gat gezet, waarna er weer verder gestort kon worden. En in de tussentijd moest het beton wel uit de open haard worden geschept.... Maar goed, na een uurtje of twee lag er toch een keurige betonvloer op de verdieping.



Aan 't einde van de middag is het beton ingestrooid om het een mooie donkere tint te geven, waarna de toplaag is gevlinderd. Enigszins tot mijn verbazing was aan 't begin van de avond de klus geklaard. Ik ben erg benieuwd wat ik morgen bij daglicht zal aantreffen!

---

Vlinderen

Alle vloeren in de Liskeshoeve worden voorzien van gevlinderd beton. Vlinderen (ook wel genoemd 'monolitisch afwerken') is het bewerken van beton in de verhardingsfase. Als de betonvloer is opgesteven zodanig dat er net op gelopen kan worden, wordt de bovenste laag eerst opengeschuurd met een vlindermachine:

Daarna wordt de vloer ingestooid met slijtvast materiaal, in ons geval kwartskorrels die worden vermengd met cement zodat deze zeer goed aan de betonvloer hechten. De strooilaag wordt met de vlindermachine ingedraaid:


De vloer moet nu weer drogen tot de structuur fijner wordt als we deze met de machine schuren. Als de vloer een fijne structuur heeft verkregen worden de schuurbladen van de machine er afgehaald en wordt de vloer verder afgewerkt met de afwerk bladen. De vloer wordt zo vaak gevlinderd totdat de toplaag glad en gesloten is. De vloer heeft nu een zeer harde toplaag gekregen welke zeer slijtvast is.

Om de vloer de gewenste donkere kleur te geven, wordt het beton voorzien van een cementkleurstof. Tevens zullen door deze toevoeging eventuele beschadigingen van de vloer ook minder snel opvallen. Door het vlinderen zullen diverse kleurschakeringen te zien zijn en de afwerking van de kanten en randen zullen qua kleur en structuur verschillen - maar dat lijkt ons juist wel stoer. De vloer moet later nog wel worden nabehandeld met blanke coating om vervuiling tegen te gaan.

Het afwerken van een betonvloer moet gebeuren in de verhardingsfase van de beton, vanaf de eerste binding tot het keiharde eindresultaat. Dit betekent in de zomer zeer snel na storten beginnen met afwerken, maar we zitten nu al in november, dus dit zal wel nachtwerk worden.
Sorry buren....

---

Nog grotere wirwar

De wirwar op de verdiepingsvloer is nu zo groot geworden dat je er nauwelijks nog kunt lopen. Ten behoeve van de vloerverwarming is een 'tweede verdieping' in de vloer aangebracht, zodat de leidingen straks zo hoog mogelijk in de betonvloer komen. De warmtepomp geeft water van 30 à 35 graden, dus dit is noodzakelijk voor een efficiënte warmteafgifte naar boven toe.

Uiteraard willen we zeker weten dat er geen lekken in de vloerverwarming zitten voordat de betonlaag erop gaat. Vandaar dat de leidingen continue onder een druk van 4 bar staan, zodat een eventuele lekkage zich meteen zal openbaren door het teruglopen van de luchtdruk.

De beruchte 'flessenhals' tussen het gastenverblijf en de studeerkamer blijkt achteraf mee te vallen: alle leidingen kunnen er 'met gemak' doorheen....

Vandaag worden alle voorzieningen op de verdiepingsvloer nog een keer goed nagelopen en gecontroleerd, en als het weer meewerkt wordt morgen het beton gestort en aansluitend gevlinderd.
Als de laatste inspectie geen onverwachte zaken naar boven brengt, en de weergoden ons goed gezind zijn, dan passeren we deze week dus een belangrijke mijlpaal in de bouw van de Liskeshoeve. De spanten voor de grote glaspui liggen in ieder geval al ongeduldig te wachten tot ze kunnen worden opgericht en gemonteerd:

Zier er toch wel kloek uit, toch?

---

Wirwar

Inmiddels is het een drukte van belang geworden op de verdiepingsvloer. Pevo is begonnen met het aanbrengen van een schrikbarende bos pvc-buizen ten behoeve van electra, netwerk en AV-installatie. Zoals op de foto te zien is, komt een groot gedeelte samen achter het knieschot op de eerste verdieping, om vandaar uit naar boven te gaan naar een technische ruimte op de zolderverdieping:

Ook de (nu nog lege) convectorputten staan al opgesteld: hierin komen de actieve warmtewisselaars die worden gevoed vanuit de warmtepomp-installatie. Op de foto is ook goed te zien dat de geschakelde compartimenten een behoorlijke flessenhals vormen voor de wirwar aan leidingen:

En dan te bedenken dat hierbovenop nog een keer de leidingen komen van de vloerverwarming....